IPCC onderschat klimaatrisico in eigen berekeningen

In Glasgow praat de hele wereld over het terugbrengen van energieverbruik en uitstoot. Vorige week plaatste Mark Zuckerberg daar een bom onder.

Meta is de naam voor het nieuwe moederbedrijf van Facebook dat het Metaverse moet gaan uitrollen. Maar er is veel mis met dat metaverse.

Het Metaverse is een virtuele ruimte waarin alles en iedereen digitaal met elkaar verbonden is en met elkaar kan omgaan. En deelnemers kunnen er eigen content in ontwikkelen, zoals eigen games of voorwerpen, om te delen.

Veel media reageerden uitbundig, maar een snelle reality check van het concept is echter ontnuchterend, want er zijn nogal wat hobbels te nemen en onder aan de streep moeten we ons afvragen of zo’n Metaverse, als het al kan, wel wenselijk is.

Explosie van data

Alles digitaal met elkaar verbinden klinkt als heel veel data en heel veel communicatie. En dat is het ook. Onbeschrijfelijk veel. En het creëren, opslaan en verplaatsen van al die data kost heel veel energie. Onwaarschijnlijk veel energie.

In het Metaverse is het de bedoeling dat iedereen real time met elkaar kan interacteren. Dat betekent dat er onnoemelijk veel meer data dan nu minstens 20 keer sneller over het net moeten worden rondgestuurd.

Daarvoor is onder andere het 5G net nodig. Maar ook 5G vergt veel meer energie dan huidige netwerken.

En dan zijn er nog de hardware, de computers, telefoons, datacenters, zendmasten en lokale routers. Al die hardware moet ook geschikt zijn voor die enorme toename aan dataverkeer, en de hoge snelheid waarmee dat moet gebeuren. Dat betekent dus een wereldwijde vervanging van een gigantische hoeveelheid kastjes, kabels en elektronica.

De aankondiging komt op een moment dat de CO2 uitstoot de pan uit rijst. In ons eigen land kunnen we geen zonne- of windpark meer aansluiten omdat het net vol zit.

Op de achterkant van een bierviltje kun je uitrekenen dat de keuze op dit moment gaat om óf het klimaat, óf het Metaverse. Allebei kan in de huidige wereld in elk geval niet.

Meta-onveilig

Facebook ligt bovendien heftig onder vuur vanwege nepnieuws, opruiing en privacyschending. De naam Meta suggereert een nieuwe dimensie, die met het Metaverse wordt geopend. Dat betekent ook de mogelijkheid van een nieuwe dimensie in data verzamelen, privacy problemen en regelrechte veiligheid voor het fysieke bestaan. Niet toevallig zit er op de nieuwe smartwatch van Facebook een camera.

In het verleden heeft plotse vernieuwing wel vaker tot onverwachte en ongewenste bijwerkingen geleid. Veel van de te verwachten problemen rond het Metaverse kunnen we nu dus al van ver zien aankomen. Maar ja, dat zagen we met klimaatverandering ook. We zien ook hoe dat verloopt. In dat licht voorspelt Metaverse vooral metaproblemen.

Van de begroting van een demissionair kabinet mag je traditioneel geen hoge verwachtingen hebben. Maar de urgentie van de gestapelde crises vraagt meer dan ooit om daadkracht van de Nederlandse politiek. Die schittert vooral door besluiteloosheid.

Andere situatie

Prinsjesdag is dit jaar anders dan in andere demissionaire jaren. Het land en de wereld zien zich geconfronteerd met een opeenstapeling van crises. De Nederlandse politiek voegt daar nog een extra dimensie aan toe: die van haar eigen onmacht en falend leiderschap.

Gelekte plannen

Het lekken van de plannen voor Prinsjesdag 2021 is inmiddels bijna net zo'n traditie geworden als Prinsjesdag zelf. Dit jaar zijn ze vooral weinig spectaculair en gaan ze vooral over wat er niet gaat gebeuren.

Voor een deel zijn ze bovendien illusionair. Een grote hap in de begroting, 6 tot 7 miljard euro, wordt gereserveerd voor ondersteuning van klimaatplannen. Daarbij worden vooral het stimuleren van elektrisch rijden en de bouw van meer zonne- en windparken genoemd. Het is echter twijfelachtig of die bedragen ook wel uitgegeven kunnen worden en zo ja, of ze effectief zijn.

Immers, de congestie op het stroomnet is een toenemend probleem waardoor veel nieuwe projecten helemaal niet aangesloten kunnen worden. Over het oplossen daarvan is nog niets concreets vernomen. Daar uit nu ook het Planbureau voor de Leefomgeving zorgen over.

CO2 uitstoot niet omlaag

Recente cijfers van het CBS tonen aan dat de co2-uitstoot al weer bijna op het niveau van voor corona is. De gemiddelde stijging op kwartaalbasis bedroeg 11 procent, de stijging van de industrie maar liefst 13 procent ten opzichte van het zelfde kwartaal vorig jaar.

Daarmee komt Nederland in een spagaat: de regering is gehouden aan een vermindering van uitstoot op basis van het Urgenda-vonnis, terwijl de recente cijfers aantonen dat een snelle terugkeer van de economie naar niveaus van voor corona, onvermijdelijk leiden tot een verdere toename.

Uitstel evacuatie Afghanistan kost levens

De toch al precaire situatie in Afghanistan werd de afgelopen dagen nog verergerd door het aftreden van ministers Kaag en Bijleveld. Een ordinaire wraakactie van de ChristenUnie richting D66 mondt uit in een situatie die potentieel tientallen mensen het leven kan kosten.

Ultiem protest

Onze koning heeft een mogelijkheid tot een ultiem protest:  hij zou de troonrede niet kunnen uitspreken voordat er een nieuwe regering is. "Leden van de Staten-Generaal, bewindslieden. U verzaakt uw plicht om het landsbelang te dienen. Daarom zal ik u deze keer niet toespreken". Maar ook dat zal wel niet gebeuren.

Vorige week verscheen er een vernietigend rapport over kernenergie. Dat werd opgesteld door de Britse klimaatexpert Jonathon Porritt. Het rapport maakt korte metten met het frame dat kernenergie duurzaam zou kunnen zijn.

Verschillende partijen, waaronder VVD en CDA, namen in hun verkiezingscampagnes duidelijk stelling vóór verder onderzoek naar de toepassing van kernenergie in Nederland. Die zou een bijdrage moeten leveren aan het halen van de klimaatdoelen. 

Kabinetsformatie moet geen tijd verspillen aan kernenergie

Het toepassen en uitbreiden van kernenergie is en blijft omstreden in Nederland. Het onderhandelen daarover in de huidige kabinetsformatie zal naar verwachting dan ook veel extra tijd gaan kosten. Tijd die beter besteed kan worden aan het oplossen van de vele slepende problemen die ons land al kent.

Klimaatdoelen toch al moeilijk haalbaar

Eén van die problemen is het halen van de doelen uit het Klimaatakkoord. Die doelen stonden al onder druk en naarmate de kabinetsformatie langer duurt, wordt de kans kleiner dat ze nog worden gehaald. Nu uit het rapport van Porritt blijkt dat kernenergie ook geen enkele bijdrage aan duurzaamheid levert, integendeel zelfs, is praten of onderhandelen erover zinloos en contraproductief geworden.

Juist meer CO2

Het rapport toont naast de invloed van de uitgebreide lobby voor kernenergie aan dat kernenergie niet kan voldoen aan de meest kritieke voorwaarden voor duurzaamheid in de huidige situatie. Die situatie is urgent, en het ontwikkelen van nieuwe werkende centrales duurt veel te lang. De kosten zijn te hoog: kernenergie is nu al 5x duurder dan wind- of zonne-energie. En de CO2 uitstoot gaat tijdens de bouwperiode juist omhoog, in plaats van omlaag. Dat strookt met geen enkel doel dat voor 2030 (of zelfs 2050) gehaald moet worden.

Geen media-aandacht voor structurele problemen bij nieuwe kernenergie

Frappant is dat het rapport, dat onlangs door duurzaamnieuws.nl werd gepubliceerd, in de media verder nauwelijks aandacht krijgt. De sterke argumenten tegen nu nieuwe kernenergie op de agenda plaatsen verdienen echter meer aandacht. Ze kunnen ons behoeden voor een nieuw nationaal debacle.